โรคไวรัสตับอักเสบ อาการ มีวิธีป้องกันอย่างไร

[siritidaphon]

โรคไวรัสตับอักเสบ อาการ มีวิธีป้องกันอย่างไร

โรคไวรัสตับอักเสบมีหลายชนิด (A, B, C, D, E) แต่ละชนิดมีอาการและการป้องกันที่คล้ายกันและแตกต่างกันไป โดยรวมแล้วสามารถสรุปอาการและวิธีป้องกันได้ดังนี้:

1. อาการของโรคไวรัสตับอักเสบ
อาการของไวรัสตับอักเสบจะแบ่งได้เป็น 2 ระยะหลัก คือ ระยะเฉียบพลัน และ ระยะเรื้อรัง:

A. อาการในระยะเฉียบพลัน (มักพบในไวรัส A, B, D, E และไวรัส C ในบางราย)
อาการมักจะเกิดภายใน 1 ถึง 4 เดือนหลังได้รับเชื้อ และส่วนใหญ่มักมีอาการไม่รุนแรงหรือไม่มีอาการเลย แต่หากมีอาการที่สังเกตได้ มักจะคล้ายไข้หวัดใหญ่:

อ่อนเพลียมากผิดปกติ รู้สึกเหนื่อยล้าตลอดเวลา

มีไข้ต่ำ ๆ ปวดเมื่อยตามตัว ปวดข้อ

อาการทางเดินอาหาร: คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ท้องอืด ท้องเฟ้อ

อาการเฉพาะของตับ:

ปัสสาวะสีเข้ม (สีชาแก่ หรือสีน้ำโคล่า)

ตัวเหลือง ตาเหลือง (ดีซ่าน): เป็นสัญญาณว่าตับทำงานได้ไม่ดีพอในการขับน้ำดี

ปวดท้อง: จุกแน่น หรือปวดบริเวณใต้ชายโครงขวา

B. อาการในระยะเรื้อรัง (มักพบในไวรัส B และ C)
ผู้ป่วยส่วนใหญ่มัก ไม่มีอาการแสดงที่ชัดเจน ในระยะเริ่มต้นของการติดเชื้อเรื้อรัง ทำให้กลายเป็น "ภัยเงียบ" ที่ทำลายตับอย่างช้า ๆ แต่เมื่อโรคดำเนินไปจนถึงภาวะตับแข็งหรือตับวาย อาจเริ่มมีอาการเหล่านี้:

อ่อนเพลียเรื้อรัง

ท้องมาน (ท้องบวมใหญ่ขึ้นจากมีน้ำในช่องท้อง)

ขาบวม

เลือดออกง่ายผิดปกติ

สับสน งง ซึม (ภาวะสมองเสื่อมจากตับ)


2. วิธีป้องกันโรคไวรัสตับอักเสบ

เนื่องจากไวรัสแต่ละชนิดมีวิธีการติดต่อที่แตกต่างกัน วิธีป้องกันจึงแบ่งตามเส้นทางการติดเชื้อ:


การป้องกันไวรัสที่ติดต่อทางอาหารและน้ำ (ไวรัส A และ E)

ฉีดวัคซีน: ไวรัสตับอักเสบ A มีวัคซีนป้องกันที่มีประสิทธิภาพ

สุขอนามัยที่ดี: ล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนรับประทานอาหารและหลังเข้าห้องน้ำ

เลือกรับประทานอาหาร: รับประทานอาหารที่ปรุงสุกใหม่ สะอาด และดื่มน้ำสะอาดเท่านั้น หลีกเลี่ยงอาหารทะเลดิบ หรือน้ำแข็งที่ไม่สะอาด

การป้องกันไวรัสที่ติดต่อทางเลือดและสารคัดหลั่ง (ไวรัส B, C และ D)
ฉีดวัคซีน: ไวรัสตับอักเสบ B มีวัคซีนป้องกันที่มีประสิทธิภาพสูง (และวัคซีน B ยังช่วยป้องกันไวรัส D ได้ด้วย เนื่องจากไวรัส D ต้องติดเชื้อร่วมกับ B เท่านั้น) ไวรัสตับอักเสบ C ยังไม่มีวัคซีนป้องกัน

เพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัย: ใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้ง


หลีกเลี่ยงการสัมผัสเลือด:

ห้ามใช้เข็มฉีดยา หรืออุปกรณ์เสพยาร่วมกับผู้อื่น

ห้ามใช้อุปกรณ์ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่นที่อาจมีเลือดปนเปื้อน เช่น มีดโกนหนวด, แปรงสีฟัน, กรรไกรตัดเล็บ

การสักหรือเจาะร่างกาย ควรทำในสถานประกอบการที่สะอาดและใช้เครื่องมือที่ผ่านการฆ่าเชื้ออย่างถูกต้อง

การคัดกรองการตั้งครรภ์: หญิงตั้งครรภ์ควรได้รับการตรวจคัดกรอง HBV และ HCV เพื่อให้ทารกได้รับการป้องกันที่เหมาะสมทันทีหลังคลอด หากแม่ติดเชื้อ B


การป้องกันโดยรวมสำหรับสุขภาพตับ

ตรวจคัดกรอง: ควรเข้ารับการตรวจเลือดเพื่อหาเชื้อไวรัสตับอักเสบ B และ C เป็นประจำ โดยเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยง

หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์: งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพราะจะทำให้ตับอักเสบและเสียหายเร็วขึ้น

ใช้ยาอย่างระมัดระวัง: หลีกเลี่ยงการใช้ยาพร่ำเพรื่อ ยาชุด หรือสมุนไพร/อาหารเสริมที่ไม่ได้รับการรับรองทางการแพทย์ เนื่องจากอาจเป็นพิษต่อตับได้